[Sabri]

Değerli forumdaşlarım,

Yisiz tek kurşunlar, yivlilere göre hızı az, menzili düşük, isabet oranı düşük mermilerdir.

Nedenlerini kabaca şöyle sıralayabiliriz:

• Namlu çıkış hızları yivlilere göre çok düşüktür. 
  
• Cüsseleri yivli mermilerden fazladır, dolayısı ile sürüklenme katsayıları yüksektir, hava direnci ile kısa mesafede hız kaybederek düşmeye başlarlar
  
• Balistik katsayıları düşüktür, aerodinamik yapıları çoğunlukla künt uçlu oldukları için yivlilere göre kötü ve Balistik katsayıları oldukça düşüktür
  
• Yivli mermiler gibi jiroskobik dengeleri yoktur (veya çok az), daha çok çekme (sürüklenme) stabilitesi ile hareket ederler 
  
• Üzerileri kaplı olmadığından namlu sürtünmesinden dolayı ısınma ile şekilleri kolay bozulur, aerodinamik yapıları daha namludan çıkmadan bozulabilir
  
• Transsonik bölgeye kısa mesafede girerler, denge ve seyirleri çabuk bozulur
  
• Yivliler gibi namlu harmoniklerinden etkilenirler ( o nedenle her tüfeğin sevdiği bir fişek olduğundan bahsedilir)
  

Hangi mermi türünün hava içinde seyrederken nasıl etkilenmelere maruz kaldığını  SolidWorks programı ile değerlendirmeye çalıştık. Bunların seyirlerini Subsonik-Sonik- Süpersonik hızlarda simüle ederek nasıl etkilendiklerini görsel olarak incelemeye çalıştık.

Bir dizi olarak, değişik yivsiz tek kurşunlar ile ilgili bulgularımızı sizlerle paylaşmak ve kişisel değerlendirmelerimi sunmak istiyorum. Katkılarınız konuyu zenginleştirecektir.

Birkaç örnek sunmam gerekirse:

Tapasıyla seyreden Gualandi türü tek kurşun 410 m/s hızda hava akım görseli:


Tapası ile seyreden Foster tipi tek kurşun tapa gerisindeki vorteks akımları görseli:


Gualandi tarzındaki tek kurşun üzerinde oluşan basınç dağılımı görseli:



Tapasıyla seyreden Foster tipi tek kurşunda 420 m/s hızda hava dirençleri ve basınç analizi:



Lyman 525 türü tek kurşunda 300 m/s hızda kesit basınç analizi:




Yurtdışı yayınlarda çok nadir olarak gördüğümüz bu analizleri, her bir tek kurşun türü için ayrı ayrı değerlendireceğim. dilerim ilgilenenler için yararı olur

Saygılarımla

[splendes]

Paylaşım için teşekkür ederim Sabri Bey ve açıkçası devamını da sabırsızlıkla bekliyorum.
Dün ağırlıklarını bir miktar hafiflettiğim ve A0 barutla dolumlarını yaptığım ateşçi marka foster tip kurşunlarla 3 numara şokla grupman denemesi yaptım sonuç gayet tatminkardı,grupman güzel isabet kötü sayılır.
Açıkçası kafama bir soru takıldı içinde boşluk olan kurşunlar dar çıkış çaplarında daha iyi sonuçlarmı veriyor acaba?
Belkide benim tüfeğe özgü bir durumdur.
Mesafe36,6 metre,kurşun ağırlığı 30,8 gram

[lenduha]

Hedef kağıdı ve atıcıyı aynı anda gösteren bu tür bir çekim açısını daha önce görmemiştim. Aynı hedef yüzünü arkaya da yapıştırmak dahiyane, tebrikler.

Atışlar ve çevre de çok güzel. Konuya odaklanamadım

Saygılar.

[splendes]

Hedef kağıdı ve atıcıyı aynı anda gösteren bu tür bir çekim açısını daha önce görmemiştim. Aynı hedef yüzünü arkaya da yapıştırmak dahiyane, tebrikler.

Atışlar ve çevre de çok güzel. Konuya odaklanamadım

Saygılar.

Teşekkür ederim sayın lenduha,bir kaç benzer örneği olsada kadrajı ve açıyı bu şekilde kullanmak kendi bulduğum bir yöntem kamera kaybı gibi sakıncaları olsada gereksiz önyargılı yorumları bertaraf etmede gayet etkili bir yöntem,yaklaşık 3 yıldır ısırılmış elma 6 mı bu şekilde kullanıyorum çok kaza atlattı özellikle 150 metre ve üstü atışlarda şükürler olsun hala sağlam.
Köyde ikamet ediyorum ve kırsalın en güzel zamanları.
Hayırlı kandiller efendim.Konuyu sabote etmiş gibi oluyorum kusuruma bakmayın lütfen.

[Sabri]

Uzun zamandan beri kafamı meşgul eden bir konu vardı. Yivsiz fişek kovanı kapatmanın namlu çıkış hızına ve atım yatağı basıncına etkisi. Tüm okumalarım ve araştırdığım kaynaklarda hep yıldız kapama (fold crimp) verilerine ulaştım. Yivsiz tek kurşunlarda düz kıvırma (roll crimp) ile ilgili bir kaynağa ben ulaşamadım.

Yıldız kapama ile ilgili verlere baktığımızda ulaştığımız veri hep ayni. Bir çok yazıda paylaşılan bu veriyi shotgunworld sitesinden alıntıladım. Bu çalışmada yıldız kıvırmanın kenar yüksekliğine bakılarak değerlendirme ve  test sonucu aşağıdaki tabloda:


Bu verilerle SAMII kriterlerine göre ideal kıvırma derinliği 0.055 in  (= 1,4 mm) olarak belirlenmiş. Bu kadar milimetrik kıvırma derinliği değişikliğinin namlu çıkış hızına ve atım yatağı basıncına etkisinin (Yivsiz fişekte bunları etkileyen bir çok faktör olsa da) en önemli değişken olduğu ortaya çıkıyor.

Yine Shotgunworld sitesinde ulaştığım bir diğer çalışma bu verilere paralel. Burada kıvırma olmadan, az, orta ve çok kıvırmanın gerek namlu çıkış hızı, gerekse atım yatağı basıncına olan etkisi araştırılmış:

Grafikte gördüğünüz gibi az ve orta kıvırma biri birine yakın değerler verirken kıvırma olmaması ya da çok kıvırma durumlarında belirgin fark olmuş.

Ben de buna benzer bir çalışmayı düz kıvırma (roll crimp) için bulamadığım için kendim yapmaya karar verdim. Elbette basınç ölçecek ekipmanım yok, sadece namlu çıkış hızları üzerinden değerlendirmeye çalıştım. Elinde basınç ölçümü yapabilecek namlu düzeneklerine sahip 4-5 yerli firmanın da niye böyle bir çalışma yapmadığını veya yaptılarsa yayınlamadıklarını anlamış değilim.

Bu çalışma için yeni edindiğim, çift bazlı, yavaş yanışlı oldukça dengeli sonuçlar alındığını duyduğum S4 barut ve tapasını başarılı bulduğum Ateşçi Foster tek kurşun kullanmaya karar verdim.



Dolumları 70 mm GFS kovanları, 1,50 gram S4 barut, U688 kapsül kullanarak hazırladım.

S4 düşük hacımlı bu nedenle üzerine konan tek kurşunlarla yüksek bir kıvırma payı kalıyor. Kıvırma boylarını farklı kılabilmek için kovanların uç kısımlarını keserek 65-60-55 mm olarak hazırladım. Dolumdan sonra kıvırdığımda 8 - 6 - 4  mm lik kıvırmalar elde ettim:


Bu arada 3 adet de hiç kıvırma yapmadan fişek hazırladım.

Bu gün İzmir'de bulutlu, soğukça, biraz rüzgarlı bir hava vardı. Atış alanında biraz sıkıntı yaşadım. Atışlar Prochrono digital üzerinden 1,5 metre mesafede  47 cm kaval namlulu Beretta 1301 ile  ayakta desteksiz olarak hızla yapıldı. Bu arada aşağıdaki tabloda Err (error) olarak yazdığım okuma hataları oldu. Yedek fişeklerim olmadığı için bugünlük eksikleri tamamlayamadım:

Sonuçlar şöyle:

Sonuçlara baktığım zaman (eksik ve hatalı okumalara rağmen) yıldız kıvırma ile paralel sonuçlar olduğunu gördüm.

1. Hiç kıvırma olmayan ile yüksek kıvırma payı arasında yaklaşık 100 fps bir fark var
2.  Düşük kıvırma payı ile (4 mm) yüksek kıvırma payı (8 mm) arasında yaklaşık 60 fps bir namlu çıkış hızı farklılığı görülüyor.
3. Kendi dolumlarımızı yapıyorsak; Kıvırmanın, tutarlı fişekler elde etmek açısından önemli faktörlerden biri olduğunu bilmekle beraber göstermiş olduk.

Bu arada geriye dönük video kayıtlarını izlediğime dağınık grupmanın sebebinin Ateşçi Fosterlerde erken tapa ayrılması olduğu anlaşılıyor. Bunu daha önce Gualandi'lerde de göstermiştik. Sn. Splendes kendi dolumlarında 502 kullanarak tapaları kurşun çekirdeğe yapıştırması bu deneyimler sonucu. Deneyime kulak vermek lazımmış, bunu da öğrenmiş oldum.





Tüm forumdaşlarıma iyi bir hafta sonu diliyorum.

Saygılarımla

[splendes]

Keyifle okudum elinize, emeğinize sağlık Hocam.

[Alphawolf]

Sn. Splendes 

YouTube da sizin Tonyukuk Bilge adıyla yayınladığınız videoları izliyorum. Fişek doldurma konusunda üstadsınız, kendi buluşlarınız da var. Acaba slug doldurmak için hangi barutları önerirsiniz? Slug için sizce ne kadar kıvırma yapmalı? Bilgi verirseniz sevinirim.
Saygılarımla

[Sabri]

Değerli Forumdaşlarım,

Fişek fiyatlarının değişen ekonomik koşullar nedeniyle artması dolayısıyla uzun süredir kendi fişeklerimi kendim dolduruyorum. Elimde daha önce aldığım malzemeler mevcut. Bu nedenle özellikle mükerrer dolumlar bana daha ucuza geliyor.

Fişek dolumunda önemli birleşenlerden biri barut. İlginç bir şekilde piyasada Maxam ve Nobel Sport (NSİ) barut çeşitliliği arttı ve daha kolay bulunur oldular. 

Fişek ateşlendiğinde sıkışık ortamdaki barutun aniden patladığını görürüz. Ancak çok ağır çekim alırsak, her barutun farklı yanma hızı ve namlu çıkış hızına sahip olduğunu görürüz. Biliyoruz ki; barut yanma hızının standart ve üniversal bir ölçüsü yok. Ancak birini diğeri ile karşılaştırarak değerlendirebiliyoruz. Bu da "Yanma hızı" nı çelişkili ve tartışılır bir konu yapıyor haliyle. Dolum yapan bazılarına göre de çok da önemli değil, bu konudaki pratik deneyim önemli.

Barut yanma hızı magnum dolum yapıp yapmadığınıza göre önemli. Tipik olarak magnum olmayan hafif dolular hızlı yanışlı barut kullanırken, magnum veya ağır dolularda yavaş yanışlı barut gereksinimi var. Magnum doluların daha yüksek güce ihtiyacı var. Bu nedenle tepe basıncının daha uzun süreli olduğu yavaş yanışlı barutlara ihtiyacı var. Ayni zamanda yivsiz tek kurşunlar için daha yüksek güç ve daha fazla namlu çıkış hızı için de yavaş yanışlı baruta ihtiyaç var. Bazı gişek ve sıkıya göre değişmekle birlikte genellikle hızlı yanışlı barutlar hafif sıkılar, düşük hızlı tabanca ve yivsiz fişekleri için kullanılıyor. Orta yanışlı barutlar ise magnum tabanca fişeklerinde kullanılırken, geniş çaplı namluda daha yüksek namlu çıkış hızı için yavaş yanışlı barutlar gerekiyor.

Yivsiz fişekler için barut seçerken sıkının türü ve ağırlığına göre birçok seçeneğimiz var. Genellikle ağır sıkılar için yerli bir ivme ve çıkış hızı sağlamak için yavaş yanışlı barutlara ihtiyacımız var. Çünkü ağır bir sıkının arkasına hızlı yanışlı bir barut koyarsak ortaya çıkacak aşırı atım yatağı basıncı hem silahı hem de atıcıyı çok zor durumda bırakabilir.  Tam tersine hafif bir saçma dolusunun arkasındaki yavaş yanışlı bir barut da yeterli bir ivme ve namlu çıkış hızı yaratmayacaktır.

Pazar günü elimdeki barutlarla, açık havada her türlü güvenlik önlemini alarak, yanma hızlarını karşılaştıran bir test yaptım. Bu çalışma bilimsel bir değer taşımamakla birlikte, yanma hızlarını karşılaştırma açısından yararlı olacağını düşünüyorum.

Cam bir plaka üzerinde hepsinin ayni ayarda olması için yaptığım 10 cm uzunluk 6 mm genişlikte bir yarığı olan kalıp içine, standart barut ölçeği ile hacım olarak hepsi ayni hacımda barutları yerleştirerek bir ucundan ateşledim. Kronometre ile yanma süresini kaydettim (videolarla da doğruladım)

Elimde Maxam CSB3, Nobel Sport AS , A0, D20, S4, Prima S barutlarını yakarak değerlendirdim. (MKE barutum da vardı ama bulamadım) S4 barutun kaydında sorun olmuş onu aşağıdaki videoda yanmış halinde en üstün bir altında göreceksiniz. Bu arada yanma sonrası camda kalan kalıntıları da değerlendirebilirsiniz.

En hızlı yanışlı barut elimdekilerde D20 ve CSB3 çıktı.  AS, A0, S4 yakın değerlerde orta yanışlı, Prima S yavaş yanışlı olarak göründü.

İyi seyirler:





24-28 gram saçma dolularım ve subsonik dolumlarım için MKE, CSB3 ve D20 , 32-34 gram tek kurşun dolumlarım için A0, AS, S4 barutlarını, daha ağır sıkılar ve magnum dolumlara Prima S barutunu kullanabileceğimi düşünüyorum. Bulabildiğimde  CSB1 ve Tecna N barutlarını da test edeceğim.  Yorum ve katkılarınızı beklerim

Saygılar